Giảm cân không đúng phương pháp đã đẩy anh L. vào tình trạng sức khỏe nghiêm trọng với căn bệnh viêm loét dạ dày, tá tràng, xuất huyết dạ dày, buộc anh phải đối mặt với thực tại rằng mong muốn giảm cân nhanh chóng đã khiến anh phải trả giá đắt. Câu chuyện của anh L. là hồi chuông cảnh tỉnh cho những ai đang tìm kiếm giải pháp giảm cân thiếu khoa học, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiếp cận phương pháp giảm cân an toàn, bền vững dưới sự hướng dẫn chuyên nghiệp và theo dõi y tế chặt chẽ.
Anh Đ.Đ.L., 24 tuổi, sống tại TP.HCM, từ lâu đã mang trong mình nỗi ám ảnh về cân nặng. Từng là một cậu bé mũm mĩm, cân nặng của anh tăng đều đặn suốt những năm tháng học trò, mỗi năm ít nhất 7-8 kg. Những lời trêu chọc của bạn bè như "Sao mập thế", "Mập như heo"… đã khoét sâu vào lòng tự trọng, khiến anh luôn cảm thấy tự ti và mặc cảm. Mong muốn thay đổi ngoại hình đã thôi thúc anh tìm đến các phương pháp giảm cân, đặc biệt là những lời quảng cáo hấp dẫn trên mạng. Anh lén lút sử dụng trà thải độc, detox với hy vọng giảm cân nhanh chóng. Ban đầu, anh giảm được vài kg nhưng kết quả không kéo dài. Mỗi khi ngừng uống, cân nặng của anh lại quay về mức cũ, thậm chí còn tăng lên. Sự thất bại này càng khiến anh thêm xấu hổ và né tránh mọi câu hỏi về cân nặng.
Không nản chí, anh L. tiếp tục thử nghiệm các chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt, thậm chí nhịn ăn hoàn toàn trong nhiều ngày. "Tôi biết như vậy là có hại cho sức khỏe nhưng vì muốn giảm cân, tôi vẫn cố gắng nhịn", anh L. chia sẻ về quyết định liều lĩnh của mình. Hậu quả của những nỗ lực này không chỉ dừng lại ở việc cân nặng không thay đổi mà còn là sự xuất hiện của những cơn đau dạ dày. Ban đầu chỉ là những cơn đau nhẹ, anh L. chủ quan cho rằng đó là tác dụng phụ của trà giảm cân và tiếp tục nhịn ăn. Tuy nhiên, tình trạng ngày càng trở nên nghiêm trọng. Những cơn đau dữ dội khiến anh da tái nhợt, sức khỏe suy kiệt, không thể làm việc. Khi nhập viện, anh được chẩn đoán mắc viêm loét dạ dày, tá tràng, xuất huyết dạ dày - hậu quả trực tiếp từ chế độ ăn kiêng khắc nghiệt và sử dụng các loại thuốc giảm cân không rõ nguồn gốc.
Các chuyên gia y tế cho biết, việc kiêng khem quá mức và sử dụng thuốc không rõ nguồn gốc đã gây ra những tổn thương nghiêm trọng cho hệ tiêu hóa của anh L. Chế độ ăn uống thiếu hụt các dưỡng chất thiết yếu như vitamin, khoáng chất và chất xơ đã làm suy giảm khả năng phục hồi và bảo vệ niêm mạc dạ dày, dẫn đến viêm loét, thậm chí xuất huyết. Thêm vào đó, các thành phần không an toàn trong thuốc giảm cân có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày, tăng tiết axit hoặc gây mất nước, làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh.
Nhận thức được những sai lầm trong hành trình giảm cân của mình, anh L. quyết định tìm đến phương pháp khoa học tại một cơ sở y tế uy tín. Tại đây, anh được thăm khám toàn diện. Với cân nặng 110 kg, chiều cao 1m73, chỉ số BMI 36.8 (kg/m2), anh được chẩn đoán béo phì độ 2, cùng với đó là dấu hiệu gan nhiễm mỡ và rối loạn mỡ máu mức độ nhẹ. "Đây là lần đầu tiên tôi đến một cơ sở y tế chuẩn y khoa để khám toàn diện về thừa cân béo phì, tôi cảm thấy rất yên tâm", anh chia sẻ.
Sau khi đánh giá kỹ lưỡng các chỉ số sức khỏe, TS. Lâm Văn Hoàng, chuyên gia dinh dưỡng và giảm cân tại Trung tâm Giảm cân Tâm Anh, đã lên kế hoạch giảm cân an toàn và cá nhân hóa cho anh L. Kế hoạch này bao gồm việc kết hợp sử dụng thuốc hỗ trợ giảm cân, điều chỉnh chế độ dinh dưỡng hợp lý và xây dựng một kế hoạch luyện tập vừa sức. TS. Hoàng nhấn mạnh: "Giảm cân phải thực hiện từ từ để cơ thể có thời gian thích nghi. Nếu giảm cân quá nhanh, sẽ rất dễ tái béo và gây ra nhiều tác dụng phụ cho sức khỏe." Chỉ sau một tháng áp dụng liệu trình, anh L. đã giảm được 4 kg, một kết quả ngoài mong đợi. Đến nay, anh đã giảm tổng cộng 6 kg. "Giảm 6 kg mà vẫn tươi tắn, sức khỏe bình thường, tôi cảm thấy người mình nhẹ nhàng hơn rất nhiều, cơ bắp săn chắc hơn, mô mỡ cứng đờ bao nhiêu năm giờ đã mềm ra. Tôi hy vọng trong những tháng tiếp theo, tôi sẽ tiếp tục loại bỏ được lớp mỡ thừa này", anh L. vui mừng chia sẻ.
TS. Hoàng cũng cảnh báo rằng giảm cân không phải là một quá trình dễ dàng. "Giảm cân là một quá trình dài và cần sự kiên trì. Nhiều bệnh nhân muốn giảm cân nhanh chóng, nhưng điều này không hề dễ dàng và đôi khi có thể dẫn đến những hậu quả không mong muốn", ông chia sẻ. TS. Hoàng đặc biệt lo ngại về việc nhiều người vẫn đang áp dụng các phương pháp giảm cân phản khoa học như uống giấm, sử dụng thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc, hay detox, khiến cơ thể thiếu hụt dưỡng chất, dẫn đến rối loạn chuyển hóa và các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Béo Phì: Kẻ Thù Thầm Lặng Và Những Con Số Đáng Báo Động
Câu chuyện của anh L. không phải là trường hợp cá biệt. Béo phì đang trở thành một vấn đề sức khỏe cộng đồng đáng báo động trên toàn cầu, là thủ phạm gây ra hơn 200 bệnh khác nhau, bao gồm tim mạch, đột quỵ, đái tháo đường, thoái hóa khớp, gan nhiễm mỡ và nhiều loại ung thư, đặc biệt là ung thư đường tiêu hóa. Một nghiên cứu công bố năm 2018 về bệnh không lây nhiễm, ăn uống và dinh dưỡng ở Việt Nam trong giai đoạn 1975-2015 cho thấy tỷ lệ thừa cân, béo phì ở người trưởng thành đã tăng đáng kể từ 2,3% năm 1993 lên 15% năm 2015. Đáng chú ý, tỷ lệ này ở thành thị cao gần gấp đôi so với nông thôn (22,1% so với 11,2%). Trong số những người thừa cân, béo phì, nhiều trường hợp mắc các bệnh nguy hiểm như đái tháo đường, tim mạch, tăng huyết áp, gan nhiễm mỡ, thoái hóa khớp…
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính mỗi năm có ít nhất 2,8 triệu người tử vong do thừa cân hoặc béo phì, và 35,8 triệu người (2,3%) đang phải gánh chịu hậu quả bệnh tật liên quan đến tình trạng này. Tại Hoa Kỳ, khoảng 90% người mắc bệnh đái tháo đường type 2 bị thừa cân hoặc béo phì (BMI từ 25 kg/m2 trở lên). Trên toàn cầu, bệnh không lây nhiễm cướp đi sinh mạng của 40 triệu người mỗi năm, chiếm 70%-75% số ca tử vong. Tại Việt Nam, theo báo cáo của Bộ Y tế, các bệnh không lây nhiễm có tỷ lệ tử vong cao nhất, cứ 10 người tử vong thì có 7 người mắc các bệnh như tim mạch, đái tháo đường, ung thư… Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia, chế độ dinh dưỡng không hợp lý và tình trạng thừa cân ngày càng gia tăng.
Giảm Cân Khoa Học: Chìa Khóa Vàng Cho Sức Khỏe
Các chuyên gia y tế khuyến cáo, việc giảm từ 5%-15% cân nặng trong vòng 6 tháng có thể mang lại những lợi ích sức khỏe đáng kể, giúp phòng ngừa các biến chứng do thừa cân, béo phì và đẩy lùi các bệnh đồng mắc. Đối với những người có chỉ số BMI lớn hơn 35 kg/m2, việc giảm 20% trọng lượng trở lên là cần thiết. Béo phì là một bệnh lý phức tạp do nhiều nguyên nhân gây ra, bao gồm cả yếu tố sinh học (bệnh lý), tâm lý xã hội, lối sống và dinh dưỡng. Do đó, điều trị thừa cân, béo phì không chỉ đơn thuần là giảm cân mà còn phải giảm nguy cơ biến chứng và cải thiện sức khỏe tổng thể. Việc kiểm soát tốt tình trạng thừa cân, béo phì, giảm mỡ nội tạng có thể làm giảm, thậm chí đẩy lùi các bệnh đồng mắc.
Các bác sỹ sẽ hỗ trợ người bệnh cải thiện tình trạng dinh dưỡng, xây dựng kế hoạch tập luyện đơn giản, hỗ trợ tâm lý, đảm bảo chế độ dinh dưỡng hợp lý, giúp giảm cân an toàn, hiệu quả và dễ thực hiện. Việc giảm cân cần có sự hỗ trợ của đội ngũ nhân viên y tế, kết hợp chặt chẽ giữa các chuyên khoa để đạt hiệu quả điều trị và duy trì cân nặng ổn định lâu dài, tránh tăng cân trở lại. Phối hợp đa chuyên khoa là nền tảng quan trọng trong mô hình chăm sóc và điều trị béo phì một cách toàn diện.
Tóm lại
Béo phì không chỉ ảnh hưởng đến ngoại hình mà còn là mối đe dọa nghiêm trọng đối với sức khỏe. Giảm cân khoa học, an toàn, và bền vững là chìa khóa để phòng ngừa và đẩy lùi các bệnh nguy hiểm. Duy trì cân nặng phù hợp, phòng ngừa và điều trị các bệnh đồng mắc là mục tiêu quan trọng để có một cuộc sống khỏe mạnh. Người bệnh cần được theo dõi, tái khám thường xuyên để ngăn ngừa tăng cân trở lại, theo dõi nguy cơ bệnh tật và điều trị kịp thời các bệnh đồng mắc như tiểu đường, tim mạch, tăng huyết áp, ngưng thở khi ngủ, nếu có.