Mộc nhĩ, một loại nấm quen thuộc trong mâm cơm ngày Tết của người Việt, không chỉ là nguyên liệu cho các món ăn truyền thống như thịt đông, canh măng, nem rán mà còn là vị thuốc quý trong y học cổ truyền. Tuy nhiên, theo các chuyên gia y tế, việc sơ chế mộc nhĩ sai cách có thể tiềm ẩn nguy cơ gây hại cho sức khỏe, thậm chí biến món ăn bổ dưỡng này thành chất độc. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho độc giả những kiến thức cần thiết về cách sử dụng mộc nhĩ đúng cách, đảm bảo an toàn và giữ trọn vẹn dinh dưỡng.
Ngâm Mộc Nhĩ Đúng Cách: Bí Quyết Cho Món Ăn Ngon và An Toàn
Theo Thạc sĩ, Lương y đa khoa Vũ Quốc Trung, mộc nhĩ không chỉ là thực phẩm mà còn được sử dụng trong Đông y để hỗ trợ điều trị các bệnh như trĩ, thiếu sắt, lang ben, và kinh nguyệt ra nhiều. Mộc nhĩ thường được dùng ở dạng khô, sau đó ngâm nước để nở mềm. Khi chọn mua, nên chọn loại mộc nhĩ khô giòn, cùi dày, tai to, không lẫn tạp chất như vỏ cây hay bùn đất.
PGS.TS.BS Nguyễn Thị Lâm, nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia, cho biết mộc nhĩ khô ít khi bị nhiễm khuẩn nếu không bị nấm mốc. Tuy nhiên, bà khuyến cáo không nên ngâm mộc nhĩ trong nước nóng như thói quen của nhiều người, vì điều này sẽ làm mộc nhĩ bị nát, mất chất dinh dưỡng, giảm độ dai giòn khi ăn.
"Tốt nhất nên dùng nước ấm để ngâm mộc nhĩ. Khi sờ tay vào thấy đã nở tới độ vừa tới thì dùng nước sạch rửa kỹ. Không ngâm nước sôi vì rất nhanh nát," PGS Lâm khuyên.
Chất Nhầy Trong Mộc Nhĩ: Lợi Ích Không Nên Bỏ Qua
Nhiều người thường cố gắng rửa sạch lớp chất nhầy trên bề mặt mộc nhĩ, tuy nhiên, PGS.TS.BS Nguyễn Thị Lâm khẳng định rằng đây là một sai lầm. "Chất nhầy trong mộc nhĩ chính là chất xơ hòa tan, giúp 'hút độc' không tốt thải ra ngoài. Ví dụ như khi ăn vào chất này sẽ giúp hút bớt cholesterol xấu thải ra ngoài," bà giải thích. Do đó, không nên ngâm mộc nhĩ quá kỹ hoặc cố gắng rửa sạch hoàn toàn lớp chất nhầy này. Thêm một chút muối vào nước ngâm mộc nhĩ có thể giúp khử mùi hôi.
Ngâm Lâu Không Tốt: Nguy Cơ Tiềm Ẩn Từ Vi Khuẩn
Bên cạnh việc tránh ngâm mộc nhĩ trong nước nóng, Thạc sĩ, Bác sĩ Đoàn Thị Anh Đào, Phó Trưởng khoa Dinh Dưỡng, Bệnh viện Thanh Nhàn, cảnh báo về thói quen ngâm mộc nhĩ quá lâu, đặc biệt là ngâm qua đêm hoặc ngâm sẵn để dùng dần.
"Ngâm mộc nhĩ không được ngâm quá 8 tiếng. Việc ngâm lâu, mộc nhĩ nở ra mầm vi khuẩn cũng dễ xâm nhập và sinh sôi," bác sĩ Đào cho biết.
Việc ngâm nước giúp mộc nhĩ nở ra, mềm hơn, dễ dàng làm sạch và loại bỏ tạp chất. Tuy nhiên, ngâm quá lâu sẽ khiến mộc nhĩ bị biến chất, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập, gây hại cho sức khỏe.
Lời Khuyên Khi Sử Dụng Mộc Nhĩ
Để đảm bảo an toàn, các chuyên gia khuyến cáo chỉ nên ngâm mộc nhĩ khô trong nước lạnh từ 15-20 phút, sau đó rửa sạch và cắt bỏ phần chân trước khi chế biến. Ngoài ra, không nên ăn mộc nhĩ tươi vì dễ gây dị ứng.
Mộc nhĩ giàu chất xơ, do đó, khi ăn cần nhai kỹ để tránh tình trạng khó tiêu hóa, thậm chí tắc nghẽn đường ruột. Nên sử dụng mộc nhĩ như một phần của bữa ăn đa dạng, kết hợp với các thực phẩm khác.
Tóm lại
Mộc nhĩ là thực phẩm bổ dưỡng và có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe, tuy nhiên cần được sơ chế đúng cách để đảm bảo an toàn và giữ trọn vẹn dinh dưỡng, đặc biệt là không ngâm nước nóng và không ngâm quá 8 tiếng để tránh nguy cơ nhiễm khuẩn.